"ตะลักเกี้ยะ"
ตลาดน้อยๆที่ให้คุณมากกว่าสุขภาพดี
แม้จะไม่เป็นที่แพร่หลายเช่นอาหารประเภทฟาสต์ฟู้ด
แต่เทรนด์อาหารเพื่อสุขภาพ หรือสินค้าออร์แกนิคก็ยังคงได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่อง
และดูจะหาซื้อได้ง่ายขึ้นกว่าเมื่อก่อนมากทีเดียว อย่างเช่นที่ตลาดน้อย หรือที่หลายคนรู้จักกันในนาม
“ตะลักเกี้ยะ” ตลาดนัดสินค้าและอาหารเอาใจคนรักสุขภาพ อีกหนึ่งพื้นที่ต้นแบบที่เปิดโอกาสให้คนในชุมชนและประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงแหล่งอาหารปลอดภัย
และสินค้าเพื่อสุขภาพได้สะดวกมากขึ้น
เราจะมาคุยกับคุณปรัชญา ลือชาจรัสสิน และคุณตวงพร ปิตินานนท์ ถึงเรื่องราวและความเป็นมาของตลาดแห่งนี้กันค่ะ
เราจะมาคุยกับคุณปรัชญา ลือชาจรัสสิน และคุณตวงพร ปิตินานนท์ ถึงเรื่องราวและความเป็นมาของตลาดแห่งนี้กันค่ะ
“ก้าวแรกของตะลักเกี้ยะ”
ชื่อ
“ตะลักเกี้ยะ” เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว ที่มีความหมายตรงตัวว่า “ตลาดน้อย” ซึ่งจุดเริ่มต้นของตะลักเกี้ยะนั้นก็มาจากกลุ่มคนรักตลาดน้อย
ภายใต้โครงการย่านจีนบางกอก โดยมีไอเดียต้นแบบที่ได้จากการไปศึกษาดูงานที่จังหวัดภูเก็ต
ซึ่งที่นั่นมีการมีการปิดถนน และจัดพื้นที่ให้คนในชุมชนได้ขายของ
ปรัชญา
“เราเห็นว่าตลาดน้อยเองก็มีศักยภาพที่สามารถทำได้ ก็เลยกลับมาคุยกัน
จนมาลงเอยที่ไอเดียตลาดสุขภาพเพื่อเป็นแหล่งอาหารปลอดภัยให้คนในย่านนี้ โดยแกนนำกลุ่มคนรักตลาดน้อยจะทำการเลือกร้านค้า
ซึ่งมีเกณฑ์ในการคัดเลือกคือ ถ้าเป็นร้านที่ขายผักผลไม้ก็จะต้องเป็นผลผลิตจากเกษตรอินทรีย์
ส่วนถ้าเป็นอาหารสำเร็จรูป ก็ต้องเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ ที่อาจจะใช้วัตถุดิบอินทรีย์ร่วมด้วย
หรือหากเป็นของหวานก็ต้องเป็นสูตรหวานน้อย หวานธรรมชาติ”
“กว่าจะลงตัวไม่ใช่เรื่องง่าย”
ตวงพร
“ครั้งแรกที่จัดเงียบมากจนตกใจค่ะ
อาจด้วยข้อจำกัดในเรื่องพื้นที่ คือสถานที่ที่เราเลือกมันมีข้อดีตรงไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย
ซึ่งตัวเลือกก็จะมีไม่มาก อย่างตอนแรกที่ไปจัดโรงเรียนกุหลาบวิทยา
พอถึงเวลาเปิดเทอมทางโรงเรียนก็ไม่สะดวกให้จัดแล้ว
ด้วยเหตุผลในเรื่องความปลอดภัยต่างๆ เราก็ต้องย้ายมาจัดที่ท่าน้ำสี่พระยา ก่อนล่าสุดจะย้ายมาที่เขตสัมพันธวงศ์”
อีกหนึ่งข้อจำกัดของการทำตลาดตะลักเกี้ยะ คือจำนวนร้านค้าที่ยังไม่แน่นอน เนื่องจากส่วนใหญ่ผู้ค้าไม่ใช่มืออาชีพที่เร่ขายของตามตลาดต่างๆเป็นประจำ แต่จะเป็นครอบครัวที่มาออกร้านทำกิจกรรมร่วมกัน บางครั้งที่งานจัดตรงกับวันหยุดยาว ร้านค้าเหล่านี้ก็อาจจะไปเที่ยวกันเลยไม่ได้มาขาย อีกกรณีคือสินค้าเกษตรอินทรีย์ที่ผลผลิตขึ้นอยู่กับฤดูกาล แต่เมื่อเจอสภาพอากาศที่ไม่เป็นใจ ฝนตกพายุเข้าจนผลผลิตเสียหาย ก็ไม่สามารถมาออกร้านได้ เป็นต้น
ด้วยเหตุนี้ทางโครงการจึงได้จัดให้มีการประชุมกับผู้ค้าอยู่เป็นระยะ
พูดคุยถึงฟีดแบคต่างๆ ทั้งในเรื่องของสถานที่ การประชาสัมพันธ์
และการดำเนินงานต่างๆ เพื่อให้ตลาดตะลักเกี้ยะได้รับการพัฒนาอย่างตรงจุดที่สุด
“ฟื้นฟูเศรษฐกิจและชุมชนไปพร้อมๆกัน”
ไม่ใช่แค่การทำตลาดตะลักเกี้ยะเพียงอย่างเดียว
แต่ทางโครงการยังพัฒนาพื้นที่รกร้างในละแวกนั้นให้กลายเป็นสวนครัวของชุมชนด้วย
ปรัชญา “อย่างที่แรกที่ทำจะอยู่ตรงริมคลองผดุงกรุงเกษม
เป็นพื้นที่ 800 ตารางเมตร ซึ่งเดิมทีเป็นอาคารที่เกิดไฟไหม้
แล้วกลายเป็นพื้นที่รกร้าง เราก็เลยขออนุญาตทางเขตทำพื้นที่นี้ให้เป็นสวนสาธารณะ
และปลูกผักสวนครัวได้ด้วยตามที่คนในชุมชนต้องการ สวนนี้เลยเป็นเหมือนตู้กับข้าวของคนแถวนั้น
ใครอยากได้ผักอะไรก็ไปเก็บเอา แล้วก็ช่วยกันดูแล”
“ตะลักเกี้ยะ
ตลาดที่ให้มากกว่าความเป็นตลาดทั่วไป”
สิ่งหนึ่งที่คนในชุมชนได้จากตลาดตะลักเกี้ยะ คือทัศนคติต่อการบริโภคที่เปลี่ยนไป ทุกคนใส่ใจกับการกิน
และเข้าใจคำว่า “ออร์แกนิค” มากขึ้น
ปรัชญา
“คนส่วนใหญ่จะคิดว่าอะไรที่เป็นออร์แกนิคคือต้องแพง
แต่พอจัดงานมาจนถึงครั้งที่ 17
หลายคนก็เปลี่ยนความคิด
เพราะจริงๆแล้วผักออร์แกนิคไม่ได้ราคาสูงมากอย่างที่คิดเลยหากเราซื้อจากผู้ผลิตโดยตรง
ไม่ต้องผ่านพ่อค้าคนกลาง มากกว่านั้นคือเรื่องทัศนคติในการบริโภค
ความรู้ที่ได้จากผู้ผลิตโดยตรงมันทำให้เราใส่ใจกับการเลือกกินอาหารมากขึ้น
ซึ่งสิ่งนี้ล่ะที่จะทำให้ชุมชนยั่งยืน เพราะนี่ไม่ใช่แค่เรื่องการขายอาหาร
แต่มันคือความเข้มแข็งของชุมชนในองค์รวมผ่านเรื่องอาหาร
เชื่อมโยงไปยังเครือข่ายอื่นๆด้วย”
ตวงพร “นอกจากนี้คือตะลักเกี้ยะมันมีความเป็นชุมชนจริงๆ
เราเป็นเหมือนเพื่อนบ้านกัน เวลาใครไม่มาก็มีการถามไถ่ถึงกัน
เราอาจจะมีวันที่ตลาดเงียบมาก ขายของไม่ได้เลย ซึ่งถ้าเป็นที่อื่นแม่ค้าคงหนีหายไปหมดแล้ว
แต่ที่นี่คือพอขายไม่ได้ทุกคนก็มาช่วยกันซื้อ เหลือก็แบ่งกันกิน
หรือบางทีก็เอาของมาแจกเวลาขายไม่หมดด้วยซ้ำ คือทุกคนที่นี่น่ารักมาก
เราอยู่ด้วยกันด้วยความเข้าใจจริงๆ”
ตลาดตะลักเกี้ยะจะจัดขึ้นเป็นประจำทุกวันเสาร์และอาทิตย์แรกของเดือน
โดยความร่วมมือของกลุ่มชุมชนคนรักตลาดน้อย และโครงการย่านจีนถิ่นบางกอก
ภายใต้การสนับสนุนของ สสส. ค่ะ และสำหรับผู้ประกอบการท่านใดที่อยากร่วมเป็นส่วนหนึ่งของตลาดตะลักเกี้ยะ
ตลาดนัดเพื่อสุขภาพของคนเมือง ก็สามารถติดตามข่าวคราวความเคลื่อนไหวต่างๆได้ที่เฟสบุคแฟนเพจ
https://www.facebook.com/talakkia.organicmarket นะคะ
